Friday, September 30, 2016

ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ရင္ထဲမွ သင္တို႔၏ရင္ထဲသို႔

#ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရင္ထဲမွသင္တို႔၏ရင္ထဲသို႔
========================
(၁)
က်ေနာ္၏အသဲႏွလံုးဘက္မွခုခံကာကြယ္
ေၿပာဆိုရန္အင္အားက်န္ေသးသည့္အတြက္
ဂုဏ္ယူလိုက္မိပါသည္။
(ဖူးခ်စ္)

သူ႔ရဲ ႔“ၾကိဳးစင္ေပၚကမွတ္စု” တခါဖတ္ၿပီးတိုင္းတခါတုန္လႈပ္ခဲ့ရပါတယ္။
အဲဒီမွတ္စုကို၊သူေသဆံုးေတာ့မယ္လို႔သိေနခ်ိန္၊ေသဒါဏ္အမိန္႔ၾကားသိၿပီး ခ်ိန္မွာေရးခဲ့တာပါပဲ…။အံ့ၾသဖြယ္ရာသူ႔မွတ္စုဟာေရးသားခဲ့တဲ့ကာလနဲ႔ မထိုက္တန္စြာ“အခ်စ္စိတ္”ေတြၿပည့္လွ်မ္းေနတယ္။ဤလူေလာကအားသူ႔ အခ်စ္၊ဤလူသားတို႔အားသူ႔အခ်စ္၊အနာဂါတ္ေပ်ာ္႐ႊင္မႈအား သူ႔အခ်စ္၊ “သင္တို႔ကို ကၽြႏု္ပ္ ခ်စ္ခဲ့ေပသည္”တဲ့။
တကယ္လို႔သာက်ေနာ္တို႔ဟာ ေသရေတာ့မွာမလြဲမေသြသိ႐ွိေနတဲ့အခ်ိန္ ၊ ေသအံ့မူးမူးအခ်ိန္မွာေရာက္႐ွိေနလို႔ၿဖစ္ရင္၊သူ႔လို သူ႔ေခတ္ကို ႏူးညံ့ထက္႐ွ စြာ၊စိတ္လက္႐ွည္စြာ၊တည္ၿငိမ္စြာ စီကာပတ္ကံုး ေၿပာၿပေရးသားႏုိင္ခဲ့ပါ့ မလား။ က်ေနာ္တို႔ဟာေနာင္တနဲ႔ ငိုယိုေနသူေတြၿဖစ္မလား။ ဆဲေရးက်ိမ္စာတိုက္ေနသူေတြၿဖစ္မလား။အဲသလို သံသယမ်ားနဲ႔ အေမွာင္ ဆည္းဆာထဲမွာက်ေနာ္တို႔ဟာမိမိကိုယ္မိမိေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့ၾကတယ္။

(၂)
တကယ္ေတာ့က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ အ၀ိဇၨာဖိစီးမႈေအာက္မွ “အၿမိဳက္ေရၾကည္”ေလးတစ္ေပါက္ေလာက္နဲ႔ခရီးဆက္ေနရသူေတြပါပဲ။ ေခတ္နဲ႔ ေလာကဓံရဲ ႔ ႐ုိက္ပုတ္မႈေၾကာင့္ ၿမဳတ္ခ်ည္ေပၚခ်ည္နဲ႔ “ဘ၀အလြမ္း၊ ဘ၀အေမာ”ေတြသာ ရင္မဆန္႔ေအာင္သယ္ေဆာင္ေနရတယ္..။ လူငယ္ဘ၀ရဲ ႔ခြန္အားနဲ႔ေပ်ာ္႐ႊင္မႈေတြဟာၿပန္မေတြးရဲေလာက္ေအာင္ပဲ ကုန္ခမ္းခဲ့ရပါၿပီ…။တခါတေလဘ၀ကိုၿငီးေငြ ႔မိတဲ့အထိ အနိဌာ႐ုံေတြဟာ နီးနီးကပ္ကပ္ေအာ္ဟစ္ေနၾကေလရဲ ႔။ႏုိင္ငံေရး၊ အခ်စ္၊ဘ၀ကိုခ်စ္တတ္လို႔ သာဘဲ။ “ ဘ၀ကိုၿငီးေငြ ႔တာေလာက္လူမဆန္တာမ႐ွိဘူး” လို႔ေၿပာၿပခ်င္ခဲ့ ပါတယ္။ “လူသားဟာဒုကၡ၊ဗ်ာပါဒေရာက္႐ွိခ်ိန္မွာဆြံ ႔အေနေပမဲ့
ငါ့မွာေတာ့ ၊ငါခံစားရတာေတြကိုေဖာ္ၿပဘို႔၊ဘုရားေပးပါရမီ႐ွိတယ္” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးတပုိဒ္ကိုသတိရေနၿခင္းနဲ႔က်ေနာ္တို႔ “ဒီေန႔” ကိုရင္ဆိုင္ရဲခဲ့တယ္။

(၃)
လြန္ခဲ့တဲ့ “၁၀ႏွစ္”ကဆိုရင္က်ေနာ္တို႔ဟာ ခေလးသာသာေတြေပါ့။ အဲသလိုနဲ႔
၁၀ႏွစ္ကိုၿဖတ္သန္းခဲ့ၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေ႐ွ ႔ကလူမ်ားရဲ ႔ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ မယဥ္ပါးခဲ့ရဘဲ၊သူတို႔မခံစားဘူးတဲ့ေန႔ရက္ေတြနဲ႔ ခါးခါးသီးသီးထိေတြ႔ခဲ့ရ တယ္။ ႏုပ်ိဳတဲ့ရင္ခုန္သံေတြဟာ အဆိပ္သင့္လို႔႔ဘဲ စကားသံေတြဟာ ၾကမ္းတမ္းေနတယ္။ ခ်စ္သူနဲ႔ဆံုတဲ့အခါေတာင္ ဥပကၡာစိတ္နဲ႔ တ၀က္ပဲ ခ်စ္ရတယ္ဆိုသလိုပါဘဲ။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ “လူ႔ဆက္ဆံေရး”ေတြဟာလဲဘဲ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ႐ႈပ္ေထြးနက္႐ႈိင္းစြာေကြ႔ေကာက္ေနေတာ့တယ္..။ ဒီလိုဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏွလံုးသား၊ခင္ဗ်ားတို႔ႏွလံုးသား၊သူတို႔ႏွလံုးသားမ်ား ရဲ ႔ေခၚထူးပဲ့တင္မႈ မၿပဳႏုိင္ေတာ့ဘူးလား။ အတြင္းသားကိုေရာ မစူးစမ္းႏိုင္ ေတာ့ဘူးလား ။မဟုတ္ပါရေစနဲ႔ ၊ မၿဖစ္ပါရေစနဲ႔။မိမိဘ၀နဲ႔ မိမိအတိုင္းအတာ နဲ႔ မိမိအသံနဲ႔ ၊အားလံုးဟာေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။
အခု “၇၄”အရိပ္တို႔လည္း႐ွည္ေမ်ာခဲ့ပါၿပီ..။ ဘ၀ေတြလဲပြန္းပဲ့ခဲ့ပါၿပီ။အသံေတြလဲနာခဲ့ပါၿပီ။က်ေနာ္တို႔ေကာင္းကင္မွာဘယ္လိုေကာင္းကင္ၾကီး႐ွိပါသလဲ။ဘယ္လိုေကာင္းကင္ၾကီး႐ွိပါသလဲ။က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေပၚမွာ ဘယ္လိုေကာင္းကင္ၾကီး႐ွိပါသလဲ။ “ဘ၀ဆိုတာတိုေတာင္း
တယ္” လို႔သိ႐ွိၿပီးတဲ့ေနာက္ ။ ဒီေကာင္းကင္ၾကီးေအာက္မွာဆက္လက္ လမ္းေလွ်ာက္ ဖို႔ “ခရီး”အတြက္ “ဖိနပ္” ကိုေ႐ြးခ်ယ္ၿပီး ၿဖစ္ရပါေတာ့မယ္။ မိမိခရီးနဲ႔မိမိဖနပ္အတြက္ ၊လူ႔သက္တမ္းတ၀က္ေလာက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ႐ွာေဖြခဲ့ၿပီးၿပီမဟုတ္ပါလား။
ဒီေကာင္းကင္ၾကီးေအာက္မွာ က်ေနာ္တို႕ ကဗ်ာေတြေရးတယ္။ ကဗ်ာဆရာအၿဖစ္မိမိကိုယ္ကို႐ွာေဖြေတြ ႔႐ွိခဲ့ပါတယ္။

(၄)
လူတိုင္းဟာ မိမိ “အလုပ္”ကိုေလးၿမတ္သင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔မိမိအလုပ္ကိုေလးၿမတ္ဖို႔အတြက္အသက္႐ွဴေနပါတယ္။
အခ်ိဳ ႔ကိုလည္းထားခဲ့ပါတယ္။တခ်ိဳ႕ကိုလည္းႏႈတ္ဆက္ခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ေလးစားပါတယ္။

(၅)
တခ်ိဳ႕ကိုလည္းေက်းဇူးမ်ားစြာတင္ပါတယ္။ အခုမွစရမဲ့က်ေနာ္တို႔အတြက္ၿပန္ၾကည့္စရာကားခ်ပ္မ်ားလိုအပ္လွပါတယ္။ ေသဆံုးမႈအဖန္ဖန္၊ေမြးဖြားမႈအဖန္ဖန္မွာ၊ က်ေနာ္တို႔ ရဲ႕အခုတခါ
ေမြးဖြားမႈဟာ ဤကမၻာထဲသို႔မိမဲ့၊ဖမဲ့ အလိုအေလ်ာက္ေရာက္႐ွိလာတယ္လို႔ မေတြးထင္သင့္ပါ။
က်ေနာ္တို႔ခရီးမွာ အခုထက္တိုင္ စိမ္းစိုေနတဲ့ကားခ်ပ္ကေတာ့ “စာေပသစ္”ပါပဲ။“၇၀”အလြန္မွာမွတစစလႈပ္လြန္႕ၿပီးအ႐ြယ္နဲ႔မမွ်ေအာင္ဆြဲခ်ဖ်က္ဆီးခံေနရတဲ့ “ေခတ္ေပၚကဗ်ာ”ဟာ ၊လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သံုးေလးဆယ္က “ေ႐ြးခ်ယ္မႈ” ရဲ႕“စြန္႔စားခန္း”ကို စာနာႏိုင္ပါတယ္။ “ေလာကအမြန္” “မတ္လေတာ္လွန္ေရး”နဲ႔ “တဟီတီသြားရေအာင္” ရဲ႕ဆက္သြယ္မႈမွာ -က်ေနာ္တို႔၀င္စားခဲ့ပါတယ္။
ေက်းဇူးမ်ားစြာတင္ပါတယ္။

(၆)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း မံု႔တိုက္မွာဆံုၾကေတာ့ - “ႏွင္းထူထူထဲထဲက်ေနရင္”…ကို ဆင္ၿခင္ရင္းၿငိမ္သက္စြာထိုင္ေနမိၾကတယ္။ “ခနငယ္”မ်ား ၿဖတ္သန္းသြားေန သံဟာေၾကကြဲစရာေကာင္းလွပါတယ္။ ဒါၿဖင့္….“က်ေနာ္တို႔ ကဗ်ာကို ေဖာ္ၿပခ်င္တယ္ဗ်ာ” တဲ့။ “ က်ေနာ္တို႔ကဗ်ာ” တဲ့။
ဘယ္လိုကဗ်ာပါလဲ။

(၇)
က်ေနာ္တို႔ခံစားေနရတာေတြကိုက်ေနာ္တို႔အသံနဲ ႔ေဖာ္ၿပတာဟာကဗ်ာ ၿဖစ္လိမ့္မယ္ထင္တာဘဲ။ က်ေနာ္တို႔ကဗ်ာဆိုတာ ကေန႔ေခတ္ လူငယ္သံုးဦး ရဲ႕အသံဘဲၿဖစ္ပါတယ္။ ႐ႈပ္ေထြးနက္႐ႈိင္းေကြ႕ေကာက္ေသာၿဖတ္သန္းမႈကို ေဖာ္ၿပထားတာဘဲၿဖစ္ပါတယ္.။ေဖာ္ၿပထားတယ္ဆိုေပမဲ့ “သ႐ုပ္မွန္နည္း” ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ သ႐ုပ္မွန္နည္းမွတဆင့္ အာ႐ုံတံခါးေပါက္ အားလံုးကစိမ့္၀င္လာတဲ့အိပ္မက္ ၊လူ ၊ထုထည္ ၊ အေရာင္၊ရနံ႕ ၊စစ္ ၊
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တို႔တိုးတက္မႈရဲ႕ “ၿဖစ္ေပၚမႈ”မ်ားပါဘဲ။အိပ္မက္၊အိပ္မက္နဲ႔ဘ၀ ၊ဘ၀နဲ႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္၊အနာဂတ္စသၿဖင့္႐ုပ္ပံုမ်ားစီးေမ်ာမႈပါဘဲ။ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္သူ ပန္းခ်ီဆရာၾကီး “ ပီကာဆို” ရဲ႕ “က်ဴဘစ္အၿမင္ေထာင့္မ်ား” ရဲ႕ “႐ြာယာနိကား” ပါဘဲ။
ဂုဏ္႐ွိတဲ့ “လူ႐ႊန္း” ရဲ႕ “စိတၱဇဒိုင္ယာရီ” ပါဘဲ။
ပ်ိဳႏုဆဲ “ ဒဂုန္တာရာ” ရဲ႕ “ႏွင္းခဲပန္း”ပါဘဲ။
“ဤမွာစ၍ဤမွာဆံုး၏” ဆိုတဲ့ကဗ်ာကို က်ေနာ္တို႔မေရးတတ္လို႔ “ဒုတိယေရာဂါ”ကိုရယ္ေမာၿပီးတဲ့အခါ “ငါ့လိုထိတ္လန္႔စရာကို မေတြ႔ၾကံဳပါရေစနဲ႔” လို႔ကဗ်ာဆရာ ရဲ႕ရင္ခုန္သံၾကားေစခ်င္ပါတယ္။
ၾကီးၾကယ္တဲ့ဆိုင္းဘုတ္မ်ားဟာၾကည့္ရင္းၾကည့္ရင္းမႈံမႊားသြားၿပီး အားေကာင္းတဲ့အစက္ကေလးတစက္ရဲ႕အႏုစိပ္ပီသမႈေၾကာင့္ “အႏူးညံ့ဆံုးအခ်စ္ဦးရဲ႕ပါးၿပင္ဟာလဲ မဲလို႔ ”လို႔ေၿပာၿပၿဖစ္ပါတယ္။
ပါးစပ္မွစကားတခြန္းထြက္ၿပီးတုိင္း ၊ရင္ထဲမွာ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့“နာက်ည္းမႈ”ဟာ “မြဲၾကန္ေအာက္သိုးေသာအနံ႔အသက္မ်ား၊သူမ ထားရက္ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ” လို႔စီး၀င္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဟာက်ေနာ္တို႔ရဲ႕ကဗ်ာမ်ားကိရုိးသားစြာေရးသားခဲ့ပါတယ္။ရင္ခုန္သံကိုဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ကာ က်ေနာ္တို႔ကဗ်ာေတြအေပၚ ထစ္ေငါ့ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေတာ့ “ေခတ္ေပၚကဗ်ာ”ရဲ႕ “စာဖတ္သူမ်ား”နဲ႔ “ေကာင္းမြန္တဲ့အခ်ိန္”ကိုက်ေနာ္တို႕အားကိုးပါရေစ။

(၈)
“တစိမ္းတရံစာ၏အိမ္မွေလွကားသည္မတ္ေစာက္၏” ဆိုတဲ့ စကား႐ွိပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားနဲ႔ စာခ်စ္သူမ်ားကိုက်ေနာ္တို႔ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္ပါတယ္။

(၉)
လူဟာ ကမၻာထဲမွာေနထိုင္တဲ့အတြက္ သူေနထိုင္တဲ့ကမၻာကို ေနထို္င္ေကာင္း ေအာင္ၿပဳလုပ္ဖို႔တာ၀န္႐ွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့၊လိပ္ၿပာလံုလံုယံုၾကည္ၾကဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

(၁၀)
က်ေနာ္တို႔ေၿပာၿပႏုိင္သေလာက္ကိုေၿပာၿပၿခင္းဘဲၿဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕“တင္ၿပခ်က္”မ်ားဟာ “ေႏြဦးေပါက္ရာသီဥတု” “လူသားတို႔၏ အခ်စ္” “လတ္ဆတ္ေသာသစ္သီး” နဲ႔ “ သစ္႐ြက္အေသမ်ားေပၚက ရက္စက္ေသာဂီတ” ရဲ႕အရသာကိုၿမီးစမ္းၾကည့္ဘို႔ “ေၾကာင္းလမ္းၿခင္း”ကလြဲလို႔.….ဒိၿပင္ကိစၥေတာ့ အထူးေထြမ႐ွိပါ..။

ေလးစားစြာၿဖင့္
ေအာင္ခ်ိမ့္၊ေဖာ္ေ၀း၊ေမာင္ေခ်ာႏြယ္
၁၁၊ဂ်ဴလိုင္၊၁၉၇၄ ၊ရန္ကုန္။
(သစ္ရြက္အေၾကြမ်ားေပၚမွ ရက္စက္ေသာဂီတ အမွာစာ)


Thursday, September 29, 2016

ကဗ်ာဆရာဝင္းျမင့္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး

ဆရာဝင္းျမင့္ႏွင့္အင္တာဗ်ဴး
==================
(ေမးသူ - ကိုေက်ာ္ေဇာခိုင္)

ေမး။ မဂၤလာပါ ကုိ၀င္းျမင့္။ ကဗ်ာဆရာဘ၀အေစာပုိင္းျဖတ္သန္းမႈနဲ႔ စလုိက္ၾကရေအာင္၊ ကဗ်ာေပၚ စိတ္ညႊတ္မႈေတြ၊ ကဗ်ာဆရာ ဘ၀ေရြးခ်ယ္ျဖစ္တာေတြ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္က စတာပါလဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ ျမန္မာကဗ်ာေနာက္ခံကားနဲ႔ တကြ ေပါ့။ ေျပာပါဦး။ မဂၢဇင္းစာမ်က္ႏွာေပၚ မေရာက္ခင္ ဘလက္စာအုပ္ေတြ ထုတ္တာကအစေပါ့။ ေရတံခြန္စီးရီးထုတ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားပါတယ္လုိ႔ သတိထားမိတယ္။

ေျဖ။  ကၽြန္ေတာ္ ကဗ်ာစေရးေတာ့ ေလးလုံးစပ္ကာရန္စနစ္နဲ႔ပါ။ ဘလက္စာအုပ္အေနနဲ႔ `ေမတၱဥၨလီ´ဆိုတဲ့ ဂက္စနာနဲ႔ လွမ့္ၿပီးေရးရတဲ့ စာအုပ္ေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အစ္ကုိလုိျဖစ္ေနတဲ့ ကုိၾကည္ေလး ဆီကုိ ကုိေရႊမင္းသိမ္း ေရာက္လာ ေတာ့ ကာရန္မဲ့ သူ႔ကဗ်ာစာအုပ္ေလး ေပးသြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဆရာမင္းလူရဲ႕ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေၾကာင့္ အဲဒီတုန္းက ကာရန္မဲ့ကဗ်ာလုိ႔ေခၚတဲ့ ကဗ်ာေတြဆီ စိတ္ညႊတ္သြားမိတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ႕ ကဗ်ာေတြက ကၽြန္ေတာ့္ လူငယ္ဘ၀ဆီကုိ ထုံကူးေပးသလုိ (သူစကားနဲ႔ဆုိရင္ ရင္ကုိ ရင္ခ်င္း ဂ်က္ပင္ထုိးၿပီး ၀တ္မႈန္ကူးခဲ့တာေပါ့) ကဗ်ာမ်ဳိးေစ့ကုိ ရခဲ့တယ္။
ပုသိမ္မွာ ေနစဥ္က စလုိ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ပထမကၽြန္ေတာ့္ကေလာင္နာမည္က `ဘေ၀းေခါင္´ပါ။ အဲဒီအမည္နဲ႔ `ပုသိမ္´ ကဗ်ာ နဲ႔ `လက္တစ္ဖက္ျပတ္အက်ၤ ီ´လုိ ကဗ်ာေတြ ဟုိတေလာက စုိးမုိးထြန္း facebook မွာ တင္ခဲ့ၿပီး။ သူ သံစဥ္သြင္း၊ သူ သီခ်င္းလုပ္ခဲ့တဲ့ `မင္းရဲ႕ မ်က္ရည္ခံမွဲ႔ကေလးကုိ ေျမၾသဇာေကၽြးပစ္မယ္´ဆုိတဲ့ ကဗ်ာမ်ဳိးေတြ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္အား ထက္ သန္စြာ ေရးခဲ့တာပါ။ ေနာက္ေတာ့ ၁၉၉၂ ေလာက္မွာ ရန္ကုန္ကုိ ေရာက္လာတယ္။ ေတာင္ဒဂုံမွာေနေတာ့ ကုိခက္ထန္ ပုိင္စုိးနဲ႔အတူ အဲဒီမွာ ကုိမုိဃ္းေဇာ္တုိ႔အိမ္မွာ လူစုမိတယ္ ဆုိပါစုိ႔။ ဆရာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ဆရာ ေမာင္သင္းခုိင္၊ ဆရာ ေျမခ်စ္သူ တုိ႔နဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ကုိ၀င္းျမင့္ ပထမဆုံးပါခဲ့တဲ့ကဗ်ာက ႐ုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာက `ျမက္ခင္းေပၚမွာ´ ေနာ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ တစ္ေခတ္ ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာကလည္း ကဗ်ာေကာင္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေဖာ္ျပႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သရဖူ၊ ဟန္သစ္၊ ရနံ႔သစ္ အစရွိသည္ျဖင့္ ေပါ့ဗ်ာ။ ကဗ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔  မဂၢဇင္းေတြ၊ အယ္ဒီတာေတြ၊ စီစဥ္သူေတြရဲ႕ အခန္းက ဘယ္ေလာက္ထိ သက္ေရာက္မႈရွိသလဲ။ အေရးပါသလဲ။ ကုိယ္ပုိင္အေတြ႔အႀကံဳေလးေတြ ရွိရင္လည္းေျပာပါဦး

ေျဖ။  ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာမွာ ကဗ်ာစပါခဲ့တာပါ။ စုိးမုိးထြန္းတုိ႔ရြာ ျမင္းကဆိပ္မွာ မေတာ္တဆရခဲ့တာေပါ့။ `ျမက္ခင္း ေပၚမွာ´ ကုိ ေတးကဗ်ာမွာ အယ္ဒီတာလုပ္ေနတဲ့ ဆရာေမာင္သင္းခုိင္ကုိ ျပၾကည့္ေတာ့ သူက တစ္လေလာက္အၾကာမွာ ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာမဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပေပးခဲ့တယ္။ ပါလာေတာ့လည္း ေရွ႕ဆုံးမာတိကာမွာ ပါလာေတာ့ အံ့ၾသ၀မ္းသာ ရတာ ေပါ့။
ေတာင္ဒဂုံကေန အလုံသစ္ေတာ၀န္းကုိ ေရာက္လာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ပုိလူစုမိသြားတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းတစ္စုကုိ `အလုံအုပ္စု´လုို႔ေတာင္ စာေပအသုိင္းအ၀ုိင္းက ေခၚၾကတယ္။ `ေရတံခြန္´တစ္အုပ္ လုပ္ ျဖစ္ၾကေတာ့ `ကုိေရြး´က ဦးစီးဦးေဆာင္ေပါ့။ `ေအာင္ျမင္ေသာ´၊ `ဆန္းသစ္ေသာ´၊ `စုစည္းေသာ´၊ `ၾကည္လင္ေသာ´ ေရတံခြန္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အထူးလွ်ဳိ႕၀ွက္သေကၤတ တစ္ခုေပါ့။ အဲဒီထဲက တစ္အုပ္ကုိ ၀င္းေဇာ္လြင္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က တစ္အုပ္တာ၀န္ယူခဲ့တယ္။ ခင္ဗ်ားေျပာသလုိ စီစဥ္သူအျဖစ္နဲ႔ေပါ့
အယ္ဒီတာေတြရဲ႕ အခန္းက႑က သူ႔ရဲ႕ ကဗ်ာအေပၚသေဘာထားက ပုိအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ မဂၢဇင္းမွာ ဘယ္လုိကဗ်ာအမ်ဳိးအစားေတြ သုံးမလဲဆုိတာ အယ္ဒီတာအေပၚမူတည္ေတာ့ သူ႔မူ ၊ သူ႔ေဘာင္ထဲမွာ ကဗ်ာဟာ အေျမာ္ အျမင္ႀကီးရင္ ႀကီးသေလာက္ က်ယ္ျပန္႔ႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။

ေမး။ ၀င္းျမင့္ဆုိတာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာမွာ ထင္ရွားခဲ့တာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ႀကိဳက္ခဲ့တယ္။ `ပဲ့တင္´ ကစလုိ႔ `ႏုိင္ငံေတာ္ ေမွ်ာ္ျခင္း´ အထိေပါ့။ ကဗ်ာမွာ ခံစားမႈက အခရာလား။ အာ႐ုံ၀င္စားမႈက ဘယ္ေလာက္အေရးပါသလဲ။ ကဗ်ာေရးဖဲြ႕ပုံ အေျပာင္းအလဲဟာ ကဗ်ာဆရာအေပၚ ဘယ္လုိရုိက္ခတ္မႈ ရွိပါသလဲ။ မိမိအေတြ႔အႀကဳံ၊ မိမိနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြအေပၚေကာ သက္ေရာက္မႈဘယ္လုိ ရွိတာ ေတြ႔ရပါသလဲ။

ေျဖ။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြ ေရးစဥ္တုန္း လူငယ္ဘ၀ကေတာ့ အမ်ားဆုံးအားျဖင့္ အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္လာလုိ႔ ရလာတဲ့ စာသားကတဆင့္ ျဖန္႔က်က္ေရးခဲ့တာပါ။ ဒီေနရာမွာ ခင္ဗ်ားေမးသလုိဆုိရင္ ရလာတဲ့အေၾကာင္းအရာစာသားအေပၚ ခံစားမႈ သက္၀င္ၿပီးမွ ျဖန႔္ၾကက္ေတြးမႈက အာ႐ုံ၀င္စားမႈလုိ႔ဆိုရမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့လည္း တခါတေလ အာရုံ၀င္စားမႈက ရတဲ့ စာသားေတြ က ပထမရတဲ့ စာသားေတြကုိေတာင္ ေခ်ဖ်က္ႏုိင္တဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘယ္လုိေျပာရမလဲ။ ခံစားမႈနဲ႔ အာရုံ၀င္စားမႈမွာ ဘယ္ဟာကအေရးပါသလဲဆုိရင္ေတာ့  ကဗ်ာေရးသူနဲ႔ ကဗ်ာအေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။  ကၽြန္ေတာ္ငယ္ဘ၀ ကတည္းက တစ္ေနရာတည္းမွာ အၿမဲမေနတတ္သလုိပဲ။ ကဗ်ာအေပၚမွာလည္း မ်က္ေျခမျပတ္ဆက္သြားေနခ်င္သူပါ။ Language Poetry ကုိ ေလ့လာစဥ္တုန္းကလည္း (ကုိလွသန္း)ကုိ ဖြင့္ေျပာမိခဲ့ပါတယ္။ `အစ္ကုိ ကၽြန္ေတာ္ဆက္ၿပီး ေလ့လာဦးမယ္´ လုိ႔။ ဒီသေဘာထားကၽြန္ေတာ့္မွာ ရွိသလုိ ကၽြန္ေတာ့္ကဗ်ာမွာလည္း ရွိပါတယ္။ ပုံစံတစ္ခုတည္းအေပၚမွာ အေျခခ်မေနႏုိင္တာ ကၽြန္ေတာ့္ကဗ်ာနဲ႔ ဘ၀အေပၚမွာ အၿမဲတမ္းရုိက္ခတ္ေနပါလိမ့္မယ္။

ေမး။ ကုိ၀င္းျမင့္ စာအုပ္ ၄ အုပ္ထြက္တယ္ေနာ္။ အတြဲ ၂ အုပ္နဲ႔ တစ္ဦးတည္းတစ္အုပ္၊ စုေပါင္းတစ္အုပ္ စာအုပ္နာမည္နဲ႔ ခုနွစ္ေတြကုိ စာဖတ္သူေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးပါဦး။ အဲဒါေတြထဲမွ ဘယ္စာအုပ္ကုိ အႀကိဳက္ေတြ႕သလဲ။ ဘယ္ကဗ်ာေတြကုိ ထူးထူးျခားျခား အားရသလဲ။

ေျဖ။ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြက အတြဲနဲ႔ စုေပါင္းစာအုပ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ တစ္ဦးတည္းအျဖစ္က `အလြန္လွပေသာ ေကာ္ ပတ္ရုပ္´။ အတြဲေတြကေတာ့ `ပထမဆုံးလိပ္စာ (တေကာင္းစာေပ)၊ လူစီရဲ႕ အမႈန္အမႊားကင္းစင္ေသာ (ကုိမုိဃ္းေဇာ္)နဲ႔ Unity စာေပ၊ ေ၀မွဴးသြင္နဲ႔ ႏွစ္ေယာက္တြဲတစ္အုပ္(လူၿပိန္းရဲ႕ အခ်စ္ျဖစ္ပြားရာ)၊စုေပါင္းကဗ်ာစာအုပ္ေတြထဲမွာ ဘယ္ စာအုပ္ ႀကိဳက္လဲဆုိတာကေတာ့ကၽြန္ေတာ္ ေျပာမျပတတ္ပါဘူး။ ကဗ်ာေတြအေပၚမွာလည္း ဒီသေဘာထား ကၽြန္ေတာ့္မွာ ရွိပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေရးလက္က ေခတ္ေပၚကဗ်ာကုိ အေျခခံၿပီး စာသားတုိးခ်ဲ႕ျဖစ္ထြန္းမႈနဲ႔ အျခားကဗ်ာေဗဒမ်ားအေပၚ က်ဴးေက်ာ္အေျခခ်မႈ၊ တစ္ခါတေလမွာ ကဗ်ာေရးသူဟာ စြန္႔ဦးတီထြင္သူေတြလုိ နယ္ေျမသစ္ရွာေဖြသူေတြလုိ စိတ္မ်ဳိး သြင္းရမွာပဲ။ ပုံစံေသတစ္ခုမွာ က်က္စားလုိက္ရင္ ကုိယ့္ေရွ႕ကရွိၿပီးသား ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ ဥခြံထဲကေန ႐ုန္းမထြက္ႏုိင္ဘဲ ကဗ်ာက ေကာင္းရင္ ေကာင္းသြားမယ္။ ကဗ်ာဆရာဘ၀ကေတာ့ သူတစ္ပါးအရိပ္အျဖစ္ ေနထုိင္ရလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ ဒီေတာ့ ကဗ်ာျဖစ္ခ်င္ရင္ အျခားကဗ်ာဥခြံကုိ ေဖာက္ထြက္ၿပီး မိမိကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာဆရာျဖစ္မႈ အေကာင္ေပါက္ကေလးကုိ တစ္စတစ္စ ေမြးျမဴရမွာပဲ။

ေမး။ ကုိ၀င္းျမင့္ရဲ႕ ပထမကဗ်ာ ၃ အုပ္က ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြေပါ့။ အလြန္လွပေသာ ေကာ္ပတ္ရုပ္မွာပါတဲ့ ကဗ်ာေတြက ေခတ္ၿပိဳင္ေတြခ်ည္း လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရသလား။ ေရာေနတာေတြလား။ ေလာေလာဆယ္လည္း စာအုပ္တစ္အုပ္စီစဥ္ေနတယ္ ၾကားတယ္။ ဘယ္လုိ ေရးဖြဲ႕ပုံေတြလဲ။

ေျဖ။ အလြန္လွပေသာ ေကာ္ပတ္ရုပ္မွာ ေခတ္ၿပိဳင္ဆီကုိ ဦးတည္ခ်င္ေပမယ့္ ကဗ်ာလုိအပ္မႈအရ အျခားပုံစံကဗ်ာေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ႐ုိးရွင္းလွပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိ ေရွ႕က ရွင္းျပထားသလုိပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္ကဗ်ာနဲ႔ ၀ါက်ေတြ စာသားေတြက အၿငိမ္မေနခ်င္ၾကလုိ႔ပါ။ တစ္စုံတရာဆိပ္ကမ္းတစ္ခုမွာ အၿပီးေက်ာက္ခ်ၿပီး ရပ္နားဖုိ႔ စိတ္ကူးမရွိတဲ့ ကဗ်ာေတြေပါ့။ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္သည္ဆုိတဲ့ ဆိပ္ကမ္းမွာ အမွတ္လကၡဏာစာသားနဲ႔ ေရးပုံကုိ ၾကည့္႐ုံနဲ႔ သိသာေစတဲ့ အေျခခ်မႈမ်ဳိးကုိ ကၽြန္ေတာ္အလုိမရွိပါဘူး။ အခုထိလည္း ဘယ္မွ မပုိ႔ေပမယ့္ ေလးလုံးစပ္လုိ၊ နေဘထပ္တဲ့ ေလးခ်ဳိး၊ ေဒြးခ်ဳိးေတြလုိ ဟုိကၠဴလုိ ကဗ်ာမ်ဳိးေတြ စိတ္ကူးနဲ႔ျဖစ္ေစ လက္ေတြ႔ျဖစ္ေစ ေရးၾကည့္ေနတုန္းပါပဲ။
ေလာေလာဆယ္ ကုိမိုးေ၀းရဲ႕ ႏွစ္ကာလမ်ားကေန `ဒ႑ာရီထဲ ေစ်း၀ယ္ထြက္ျခင္း´၊ ဒါလည္း စာေရးစဥ္ကေန ၂၀၁၄ ေနာက္ဆုံးရက္မ်ားအထိ ေရးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြကုိ တစ္စုတစည္းတည္း ျပန္လည္ထုတ္ေ၀တာပါ။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာခ်စ္သူေတြအတြက္လည္း အဆင္ေျပမႈျဖစ္ေစၿပီး ေခတ္ၿပိဳင္သမားေတြအတြက္လည္း အဆင္ေျပပါေစလုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ေမး။ စေရးေတာ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာမွာ နာမည္ရ အရွိန္ေလးလည္း ရလာေတာ့ ေခတ္ၿပိဳင္ဘက္ ကူးသြားတယ္။ ခုတစ္ခါ ေနာက္ပုိင္းျပန္ေရာက္ေတာ့ ေခတ္ေပၚဘက္ျပန္လည္လာသလုိပဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ၂ မ်ဳိးေပါင္းစပ္ထားတဲ့ပုံစံဆန္ဆန္ေတြလုိ႔ ေျပာရမလားပဲ။ ခင္ဗ်ားအတြက္ေပါ့ဗ်ာ။ ကဗ်ာေရးပုံေျပာင္းသြားတာဟာ ေရးဖြဲ႕ေနဆဲ ကဗ်ာပုံစံကုိ ၿငီးေငြ႕သြားလုိ႔လား။ အျခားဘာအေၾကာင္းေတြေကာ ရွိပါေသးလဲ။

ေျဖ။  ဒါေတာ့ ေစာေစာက ရွင္းျပသလုိပါပဲ။ ေခတ္ေပၚမွာအေျခခံတဲ့စာသားေတြကုိ အၿမဲတမ္းအသစ္ျပန္လည္ျပဳလုပ္ဖုိ႔(ဥပမာ-အရပ္စကားေတြကုိ တုိက္ရုိက္သုံးစြဲတာထက္ အသစ္ျပန္လည္ျပဳျပင္ၿပီး ကဗ်ာမွာ အသုံးျပဳမွသာ ကဗ်ာစာသားျဖစ္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး မိမိကုိယ္ပုိင္အယူအဆ) ကၽြန္ေတာ့္စိတ္က ေစ့ေဆာ္ေနၾကရပါတယ္။ ဘယ္ကဗ်ာပုံစံကုိမွ မၿငီးေငြ႕ေပမယ့္ ေခတ္ေပၚကာလမွာ ကၽြန္ေတာ့္ေတြ႔ရင္  ပဲ့တင္နဲ႔ပဲ ပဲ့တင္ေနေတာ့ ဒါကုိ ၿငီးေငြ႔ဟန္ ျဖစ္သြားရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုေနာက္ပုိင္းမွာ ေခတ္ၿပိဳင္ပုံစံမ်ားဆီကုိ ဦးတည္ေနတဲ့ ကဗ်ာခ်ဥ္းကပ္မႈဆီကုိသာ အလုိရွိပါတယ္။ ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ နားလည္ပုံ၊ ခံယူပုံေတြက အၿမဲတမ္းေျပာင္းလဲသင့္တဲ့အရာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိတာ ပုံစံေသတစ္မ်ဳိးတည္း မေနခ်င္လုိ႔ပါ။ ဒီဆိပ္ကမ္းေရာက္ရင္ ဒါဘယ္သူ႔ဆိပ္ကမ္းဆုိတာထက္ အဲဒီဆိပ္ကမ္းေတြကုိ ခဏတျဖဳတ္အလည္လာတဲ့ သေဘၤာတစ္စီးအျဖစ္ေနခ်င္လုိ႔ပါ။

ေမး။ အႀကိဳက္ဆုံးကဗ်ာဆရာကို ေျပာပါဦး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္လည္း ေပးေစခ်င္တယ္။ အႀကိဳက္ဆုံးကဗ်ာတစ္ပုဒ္ အဲဒီက ဆရာမဟုတ္တဲ့ အျခားကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ဆီက ေရြးေပးပါဆုိ ဘယ္ကဗ်ာကုိ ေရြးခ်ယ္လဲ။ ဘာလုိ႔လဲ။

ေျဖ။ အႀကိဳက္ဆုံးကဗ်ာဆရာကုိ ေရြးေပးပါဆုိရင္ အေရြးရခက္ပါတယ္။ မုိးေ၀း၊ ေမာင္ေဒး၊ ေအာင္ျပည့္စုံ၊ ကုိေရြး၊ ေဇယ်ာလင္း ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ မုိးေ၀းကဗ်ာမ်ားကုိ ပုိခင္မင္မိပါတယ္။ ကဗ်ာေတာ့ ေရြးမေပးပါရေစနဲ႔။

ေမး။ ကုိ၀င္းျမင့္ ကဗ်ာဆုေတြ ၂ ဆု ၃ ဆု ရဖူးတယ္ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိေနတယ္။ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဘယ္ကဗ်ာေတြကုိ ေပးတာလဲ။ ဆုရတဲ့ ခံစားခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ ကုိယ့္အႀကိဳက္နဲ႔ သူ႔ေရြးခ်ယ္မႈဟပ္မိသလား။ ဆုက ကုိယ့္အေပၚရုိက္ခတ္မႈေကာ ရွိပါသလား။
ေျဖ။ ကဗ်ာဆုေတြက မိတ္ေဆြမ်ား စာေပဆု(ပဲ့တင္)၊ မႏၱေလးေရႊပင့္ကူ က ေပးတဲ့(လူ၀င္စားေတြ ထုိင္တဲ့ ကေဖး)နဲ႔ အခု ပ်ဥ္းမနားအလယ္ရုိးမ စာေပဆု(ကုိေရြးနဲ႔ ပူးတြဲရတာ) ႏုိင္ငံေတာ္ ေမွ်ာ္ျခင္း တုိ႔ပါ။ ဆုရတာေတာ့ ဘယ္သူမဆုိ ေပ်ာ္ တာေပါ့ဗ်ာ။ ဆုေတြက စာေရးသူအေပၚ အေတာ္ရုိက္ခတ္ပါတယ္။ ပထမမိတ္ေဆြမ်ား စာေပဆုရတဲ့ လူငယ္ဘ၀တုန္းက ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ မနည္းကဗ်ာေတြ ျပန္ေရးရတယ္။ အခုေတာ့ ဒါေတြကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္ပါၿပီ။

ေမး။ အခုေခတ္ လူငယ္ေတြ အေတာ့္ကုိ ကဗ်ာေရးလာၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။ အြန္လုိင္းကလည္း မီဒီယာတစ္ခုအေနနဲ႔ အေတာ္တြင္က်ယ္လာပုံပဲ။ ျမန္မာကဗ်ာ ေရွ႕အလားအလာကုိေရာ ဘယ္လုိျမင္လဲ။

ေျဖ။ အခုေခတ္ ကဗ်ာေရးသူေတြမ်ားလာတာ မဆန္းပါဘူး။ အေမရိကားၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွာ ပခုံးခ်င္း၀င္တုိက္မိရင္ ကဗ်ာ ဆရာပဲလုိ႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ ယဥ္ေက်းမႈကိစၥျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ တတ္ႏုိင္တဲ့ ဘက္က ပါ၀င္ေနၾကတယ္လုိ႔ ျမင္ပါ တယ္။ အေၾကာင္းအရာသစ္ေတြ၊ ပုံစံသစ္ေတြနဲ႔ ေရးႏုိင္ၾကပါတယ္။ အြန္္လုိင္းေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ့္ကဗ်ာေတြ တင္ထား ၾကေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ မတင္ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္က ေရွးရုိးစြဲဆန္တယ္ ေျပာမလား။ Paper Face ကုိပဲ အသုံးျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔အထိေပါ့။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ ဒါကုိလည္း ဒီဆိပ္ကမ္းကေန ခြာတဲ့ သေဘၤာအျဖစ္ ရပ္တည္ ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားဦးမွာပါ။
ကဗ်ာရဲ႕ ေရွ႕အလားအလာဟာ ေကာင္းမြန္ေသသပ္တဲ့ အနာဂတ္မ်ဳိးကုိ အလုိရွိပါတယ္။ ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာဖတ္သူေတြ အတူတကြျဖစ္ေနဖုိ႔ေတာ့ လုိအပ္တာေပါ့။ သိပ္ကင္းကြာသြားရင္ ကဗ်ာဟာ အထီးက်န္သြားမွာ ပါ။ မလုိလားပါဘူး။ ႏွင္းဆီျဖဴအယ္ဒီတာအဖြဲ႕ကုိ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ ကဗ်ာဆရာမ်ားနဲ႔ကဗ်ာဖတ္သူမ်ားကုိေပါ့။

ႏွင္းဆီျဖဴမဂၢဇင္း
ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၅